تحلیل جنبش های بیداری اسلامی در چهارچوب تطور گفتمان اسلام گرایی

نویسندگان

جلال درخشه

حمزه نجاتی آرانی

چکیده

مقابلة مسلمین با عقب ماندگی حاصل از دو پدیدة استعمار و استبداد در قالب توسل به سه گفتمان غرب گرایی، ملی گرایی، و اسلام گرایی چاره جویی شد، اما تجربة تاریخی نشان داد با توجه به عمق اعتقادی مسلمین و جغرافیایی فرهنگی جهان اسلام تنها دست یازیدن به گفتمان اسلام گرایی می تواند مسلمین را در این مبارزه به اهداف نهایی برساند. البته گفتمان اسلام گرایی نیز گفتمانی همگن و یک دست نبوده و بر اساس مقتضیات زمان مراحل تطور مختلف را طی کرده است. این گفتمان با تاکتیک های متفاوت، اما با استراتژی واحد، توانست نرم افزار لازم برای حرکت نهضت های اسلامی را فراهم کند و این نهضت ها توانستند تأثیرات درخور ملاحظه ای را هم در عرصة داخلی کشورها و هم در عرصة جهان اسلام و هم در عرصة بین المللی برجای گذارند. در این تحقیق، به دنبال پاسخ به این پرسش ایم که نخست گفتمان غالب مقابلۀ مسلمین با عقب ماندگی حاصل از دو پدیدة استعمار و استبداد چه سیر تطوری را تا کنون طی کرده و از این به بعد باید طی کند و دوم، این گفتمان در قالب چه رهیافت هایی تحلیل می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعالی گفتمان انقلاب اسلامی در جنبش های بیداری اسلامی

وقوع انقلاب اسلامی ایران تحولی نوین در عرصه گفتمان سیاسی اسلام در دوران معاصر ایجاد کرد. که در این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان «لاکلا و موفه» به بررسی و مقایسه گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی ایران و جنبش های بیداری اسلامی در کشورهای عربی شمال آفریقا و خاورمیانه پرداخته خواهد شد همچنین تلاش می شود با تبیین تعالی گفتمان انقلاب اسلامی در جریان جنبش های بیداری اسلامی و احیای شعارهای انقلاب اسل...

متن کامل

تحلیل عناصر مفهومی گفتمان بیداری اسلامی در کلام مقام معظم رهبری از منظر تحلیل گفتمان

مقاله حاضر در پی تحلیل و بررسی شالوده­های مفهومی و دال­های مفصل­بندی گفتمان بیداری اسلامی از منظر مقام ­معظم­ رهبری است. در این تحقیق، در چارچوب روشی ترکیبی از نظریۀ زبان­شناسی انتقادی نورمن فرکلاف در تحلیل متون و از نظریهۀ گفتمان لاکلاو و موفه در چگونگی فراآیند هژمونیک شدن و تفوق یافتن گفتمان بیداری ­اسلامی بهره برده شده است. تحلیل متون آثار و سخنرانی­های مقام­ معظم ­رهبری نشان داد که در هندسۀ...

متن کامل

خاص گرایی فرهنگی و بازتولید هویت های دینی: با تأکید بر جنبش بیداری اسلامی

چکیده جهانی­شدن، فرایندی چندبُعدی است که یکی از ابعاد اصلی آن، بُعد فرهنگی است. گرچه جهانی­شدن غالباً به معنی یکسان‏سازی فرهنگی در جهان تلقی می­شود، اما در کنار این مسئله نباید از بازتولید هویت و فرهنگ اسلامی چشم‏پوشی­کرد. برخلاف دیدگاه رایج که جهانی­شدن را موجب عام‏گرایی و یکسان­سازی فرهنگی می‏داند، شواهد نشان­می­دهند، پیشرفت در فناوری ارتباطات و گسترش خودآگاهی­های هویتی، موجب تسهیل در بازتولید ه...

متن کامل

بیداری اسلامی و سنخ‌شناسی تغییر گفتمان اخوان‌المسلمین

جنبش اخوان‌المسلمین از زمان تأسیس در سال 1928 تا به امروز دچار فرازونشیب‌های زیادی در افکار و آرمان‌های خود شده است. شکل‌گیری اخوان‌المسلمین بازتاب شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعۀ مصر طی آن سال‌ها بود که از آن جمله می‌توان به گسترش نفوذ استعمار در کشورهای اسلامی، اوضاع نامساعد اقتصادی و تبعیض‌های موجود در جامعه اشاره کرد. در این میان، پیروزی اسلام‌گرایان مصر در انتخابات مجلس و ریاس...

متن کامل

تاثیر گفتمان ایران و عربستان از اسلام بر مواجهه آنها با تحولات بیداری اسلامی

بیداری اسلامی به عنوان جنبش بی­سابقه­یِ مردمی که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به وقوع پیوسته است علاوه بر تاثیرات شگرفی که بر محیط داخلی کشورهای انقلابی گذارده و در برخی موارد حتی به تغییر نظام سیاسی این کشورها منجر شده بر مناسبات منطقه­ای نیز تاثیرگذار بوده است. جمهوری اسلامی ایران و کشور پادشاهی عربستان سعودی به عنوان دو قدرت منطقه­ای به نحو کاملا متفاوتی از این تحولات تاثیر پذیرفته­اند. ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جستارهای سیاسی معاصر

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-1294

دوره 2

شماره 2 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023